Świat bankowości i finansów to dziedzina skomplikowana pod wieloma względami, która ma to do siebie, że sporą część działań w jej obrębie wykonuje się na zasadzie skrupulatnych kalkulacji. Jednym z pojęć, które bardzo mocno wiążą się z powyższym, jest tzw. benchmark, o którym każdy słyszał, lecz niewielu jest w stanie wyjaśnić.
Co to tak naprawdę jest?
Benchmark może być wskaźnikiem, indeksem lub liczbą (może być wszystkimi jednocześnie) związaną z okresowym (regularnym) publikowaniem danych na jakiś temat. Mogą być to ceny bazowe bądź szacunkowe, stopy procentowe, dane z przeprowadzanych badań, wskaźniki referencyjne typu stopa inflacji, zmiana wartości indeksu głównego, bądź rentowność bonów skarbowych. W odniesieniu do benchmarków określa się kwotę, jaką będzie musiał zapłacić podmiot z tytułu instrumentu finansowego. W języku angielskim słowo „bench mark” to punkt, którego wysokość nad poziomem morza została dokładnie określona i to względem niego mierzy się inne wysokości. Podobnie sytuacja ma się z benchmarkami w ekonomii – są punktami odniesienia dla innych wartości. Operując już na nieco bardziej przystępnych pojęciach, za benchmarki uznaje się przykładowo indeksy giełdowe. Jeżeli wyniki, jakie przynosi dany instrument funduszu, są wyższe niż wyznaczony benchmark, to właścicielom pozostaje się tylko cieszyć, ponieważ oznacza to, że ich portfel inwestycyjny jest dobrze zarządzany.
Kiedy konieczne jest sporządzanie analizy danych porównawczych?
Warto zaznaczyć, że benchmark to nie tylko punkt orientacyjny i jedno z pojęć, o których trzeba uczyć się na studiach ekonomicznych. Znajduje on konkretne zastosowanie, które wiąże się z obowiązkiem sporządzania benchmarków przez niektóre podmioty. W 2017 nastąpiły pewne zmiany w odniesieniu do CIT oraz cen transferowych. Jedna z nich dotyczyła właśnie benchamarków. W art. 9a ust. 2b pkt 2 ustawy o CIT zawarto, że obowiązek sporządzania analiz danych porównawczych mają wszyscy podatnicy, których przychód wynosi więcej niż 10 mln euro. Wszystkich znajdujących się poniżej tej kwoty benchmark nie obowiązuje, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby wykonali oni analizę na własne potrzeby. Może być to pomocne w zweryfikowaniu rynkowego poziomu cen w transakcjach.
Jak przebiega proces benchmarkingu?
Doszliśmy już do tego, że benchmarking to nic innego jak porównywanie, a wyniki mają poważny wpływ na świat finansów i bankowości. Oczywiście stworzenie takiej analizy nie jest sztuką łatwą i z pewnością nie da się jej nauczyć na podstawie tego krótkiego artykułu, jednak chcielibyśmy chociaż trochę nakreślić, o co w tym właściwie chodzi. Na początku konieczne jest dobranie zagadnień, które będziemy porównywać. Później rozpoczyna się proces związany już z samymi badaniami, czyli wybór metod badawczych, określenie wzorców oraz zbieranie danych. Następny etap to praca stricte analityczna polegająca na porównywaniu i szczegółowej analizie zebranych danych. Tego typu zadania najczęściej zleca się zewnętrznej firmę, która na co dzień trudni się tego typu realizacjami, jednak bardzo wiele dużych przedsiębiorstw posiada w swoich szeregach osoby odpowiedzialne za benchmarking. Cały opisywany proces zmierza w stronę wprowadzenia zmian tak, aby w przyszłości wyniki były porównywalne bądź wyższe niż poziom określony przez benchamark. W szerzej zakrojonych badaniach już po wprowadzeniu zmian, powtarza się cały proces, aby sprawdzić, czy faktycznie miały one sens i prowadzą do wzrostu. Wzorca poszukuje się w obrębie działań firmy, tzn. „nasz najlepszy” lub w obrębie działań konkurencji „najlepszy w ogóle”. Punktów referencyjnych oczywiście szuka się wśród przedsiębiorstw o podobnych funkcjach bądź założeniach.
Nie od dziś wiadomo, że za każdym sukcesem marki stoją wcześniejsze badania i skrupulatne analizy, które pozwalają na ukierunkowanie działań w odpowiednią stronę. Benchmarki mogą być bardzo użytecznym narzędziem, a jeśli wyznacza się je w rozważny sposób, to sukces zależy już tylko od tego, w jaki sposób zostaną wykorzystane.
